Omówienie badań ex-ante instrumentów finansowych ze środków EFS+ w perspektywie finansowej 2021-2027 było jednym z głównych tematów posiedzenia Komitetu Monitorującego Program Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020. Badanie zlecone przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR) zostało przeprowadzone w celu oceny zapotrzebowania na wsparcie finansowe i pozafinansowe w obszarze podejmowania działalności gospodarczej.

Wyniki badania „Ocena ex-ante instrumentów finansowych w obszarze samozatrudnienia ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” (4 sierpnia 2020 r.) wskazały na potrzebę radykalnego uproszczenia wsparcia na samozatrudnienie po roku 2020 i ograniczenie oferowanych form wsparcia do dwóch podstawowych: mikropożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej  oferowanej przez BGK i dotacji udzielanej przez powiatowe urzędy pracy dla osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy. Dodatkowo zaproponowano, aby pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej były udzielane w ramach jednego, krajowego programu, najlepiej w ramach funkcjonującego już z Funduszu Pracy Programu Wsparcie w Starcie. Dodatkowo wskazano na potrzebę umożliwienia ubiegania się o pożyczkę osobom pracującym, co ograniczy celowe odchodzenie z pracy i rejestrowanie się jako osoby bezrobotne przez osoby, które pracują, ale widzą potrzebę podjęcia samozatrudnienia.

Kolejne badanie dotyczyło ustalenia potrzeb finansowych i pozafinansowych w sektorze ekonomii społecznej oraz usług społecznych i zdrowotnych (9 kwietnia 2020 r.). Badanie przeprowadzane było na początku pandemii COVID-19 dlatego też autorzy badania wskazali, że wobec spodziewanej recesji związanej z pandemią COVID-19, krótkookresowo, całe wsparcie powinno koncentrować się na podtrzymaniu istniejących przedsiębiorstw społecznych i utrzymaniu oraz tworzeniu w nich miejsc pracy. Niezależnie od tego, ewaluatorzy zaproponowali także, by w ramach nowego programu ze środków EFS+ zaprogramować wdrażanie instrumentów pożyczkowych (pożyczki na rozwój i na start) na zbliżonych do obowiązujących obecnie zasadach. Zaproponowano także, aby na bazie środków z okresu 2007-2013 uruchomić instrument pożyczki obrotowej dla podmiotów ekonomii społecznej.

Przedmiotem ostatniego badania, przeprowadzonego w sierpniu 2021 r., były potrzeby finansowe przedsiębiorców w obszarze zapewnienia dostępności prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Kwestia zbadania zapotrzebowania na finansowanie w tym obszarze stała się istotna z jednej strony ze względu na przepisy ustawy o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami jak również zbliżającym się terminem wdrożenia przepisów Europejskiego aktu o dostępności, które mają sprzyjać niwelowaniu barier w dostępie do produktów i usług dla osób ze szczególnymi potrzebami. Wyniki badania potwierdziły, że problem dostępności jest mało znany wśród przedsiębiorców, w tym brak jest świadomości pożytków ekonomicznych płynących dla firmy z dostosowania firmy do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami. Dlatego autorzy badania zalecili długi okres na wypromowanie instrumentu (szeroko zakrojona kampania promocyjna) oraz wskazali na konieczność przeprowadzenia masowej kampanii informacyjnej o problemie dostępności i osobach ze szczególnymi potrzebami.